minuti.al

Standardet e dyfishta për jetën seksuale të burrave dhe grave

publikuar nga Zhaklin Lekatari, ne #Tabu. ora 18:37

Në shoqëritë tradicionale, ekziston një standard i dyfishtë kur bëhet fjalë për jetën seksuale të burrave dhe grave. Burrat shpesh lavdërohen për aventurat e tyre seksuale dhe etiketohen si “playboy,” një term që ka një nuancë pozitive—duket si një njeri i dëshirueshëm, i aftë për të joshur dhe për të përfituar nga jeta. Në anën tjetër, gratë që kanë të njëjtën liri seksuale shpesh përballen me stigma të forta dhe etiketohen si “të përdorura,” “të pamoralshme” ose “jo të denja për martesë.” Pse ndodh kjo?

Ky standard i dyfishtë është i rrënjosur thellë në patriarkat, ku kontrolli mbi seksualitetin e grave ka qenë historikisht një mjet për të ruajtur strukturat e pushtetit. Në shumë kultura, vlera e një gruaje lidhet me pastërtinë e saj seksuale, ndërsa vlera e një burri lidhet me përvojën dhe fuqinë e tij seksuale. Kjo është një hipokrizi e pastër: burrave u lejohet të eksplorojnë dhe të rriten nëpërmjet eksperiencave të tyre seksuale, ndërsa gratë ndëshkohen për të njëjtën gjë.

Në të kaluarën, martesa nuk ishte vetëm një marrëdhënie romantike, por edhe një transaksion ekonomik dhe social. Virgjëria e grave ishte një garanci për legjitimitetin e pasardhësve dhe për ruajtjen e nderit të familjes. Ndërsa burrat ishin të lirë të eksperimentonin, gratë duhej të ruanin pastërtinë e tyre për të qenë të pranueshme për martesë. Kjo traditë e padrejtë është mbartur edhe në kohët moderne, pavarësisht ndryshimeve të mëdha në mënyrën se si e konceptojmë dashurinë dhe seksualitetin.

Një tjetër arsye pse gratë përballen me më shumë kritika për jetën e tyre seksuale është se seksualiteti i tyre shihet si një burim pushteti. Një grua e lirë dhe e pavarur seksualisht sfidon normat tradicionale dhe prish kontrollin që shoqëria ka pasur mbi të. Prandaj, për ta frenuar këtë pavarësi, gratë vazhdojnë të turpërohen dhe të ndëshkohen në mënyrë simbolike, ndërsa burrat lavdërohen për të njëjtin stil jetese.

Filmat, muzika dhe media në përgjithësi e forcojnë këtë mentalitet. Ndërkohë që imazhi i një burri me shumë partnere shihet si shenjë e suksesit dhe fuqisë, një grua me të njëjtin stil jetese shihet si e pavlerë ose si dikush që ka “humbur veten.” Kjo narrativë e padrejtë e bën shumë më të vështirë për gratë të jetojnë jetën e tyre në mënyrë të lirë dhe pa gjykim.

Ky standard i dyfishtë ka pasoja të rënda në jetën e grave. Ai ndikon në mënyrën se si ato e shohin veten, si e përjetojnë seksualitetin dhe si trajtohen në marrëdhënie. Frika e gjykimit shpesh i bën gratë të ndihen të pasigurta për zgjedhjet e tyre dhe mund të kufizojë lirinë e tyre për të eksploruar veten dhe dëshirat e tyre.

Nga ana tjetër, burrat shpesh e përdorin këtë standard për të justifikuar sjellje joetike—duke tradhtuar partneret e tyre, duke u mburrur me numrin e marrëdhënieve të tyre dhe duke u ndjerë superiorë ndaj grave që nuk i përmbahen normave të shoqërisë. Kjo nuk dëmton vetëm gratë, por edhe vetë burrat, sepse i pengon ata të krijojnë marrëdhënie të vërteta dhe autentike bazuar në respekt dhe barazi.

1. Të ndryshojmë narrativën në kulturë dhe media – Të promovojmë imazhe të grave të fuqizuara dhe të lirshme seksualisht pa turpërim, njësoj siç bëhet me burrat.
2. Të edukojmë mbi barazinë gjinore dhe seksualitetin – Fëmijët dhe të rinjtë duhet të mësojnë që seksualiteti nuk është i lidhur me vlerën e një personi dhe se burrat dhe gratë kanë të njëjtën të drejtë për të zgjedhur.
3. Të sfidojmë turpërimin seksual – Gratë duhet të mbështesin njëra-tjetrën dhe të mos bien pre e turpërimit që shoqëria përpiqet t’ju imponojë.
4. Të kërkojmë përgjegjësi nga burrat – Nëse një burrë mund të jetë “playboy” pa pasoja, atëherë një grua duhet të jetë po aq e lirë në zgjedhjet e saj pa u gjykuar.

Barazia gjinore nuk ka të bëjë vetëm me punën, pagën apo politikën—ajo përfshin edhe të drejtën për të pasur një jetë seksuale pa paragjykime dhe turpërim. Ndryshimi nis nga mënyra se si flasim dhe mendojmë për këto çështje, dhe për të ndërtuar një shoqëri më të drejtë, duhet të heqim dorë nga standardet e vjetra që u shërbejnë vetëm atyre që duan të ruajnë pushtetin mbi gratë.